
Tom i Jerry (ang. Tom & Jerry, 1940–1967) – seria animowanych filmów krótkometrażowych stworzonych przez Williama Hannę, Josepha Barberę (twórców m.in. Psa Huckleberry, Misia Yogi i Flintstonów) oraz studia MGM Cartoons, Rembrandt Films oraz MGM Animations, emitowane na kanale Cartoon Network od 1992 roku (w Polsce od 7 kwietnia 1999). Emisja w USA zakończyła się w 2017 roku.
Tło fabularne[]

Akcja serii przedstawia potyczki pomiędzy dwoma postaciami, które pozostają w konflikcie ze sobą – udomowionym kotem o imieniu Tom oraz myszą o imieniu Jerry. W myśl frazeologizmu "bawić się jak kot z myszą" pomiędzy głównymi bohaterami trwa ciągła rywalizacja o przewagę nad drugim bohaterem, wszędzie wprowadzając przy tym niesamowity chaos. Tom, pomimo przewagi pod względem wyglądu, fizycznej siły i dobrze przemyślanych pułapek, rzadko odnosi sukces nad Jerrym, który przewyższa Toma pod kątem przebiegłości i roztropności. Jednak są obecne nieliczne chwile, w których główni bohaterowie okazują troskę o siebie nawzajem i przyjaźń, gdy np. Jerry znajduje się w poważnym niebezpieczeństwie. Potrafią również odłożyć rywalizację na bok, aby osiągnąć wspólny cel, taki jak zapewnienie bezpieczeństwa niemowlęciu.
Kreskówka słynie z brutalnych gagów, np. często używane są różnorodne narzędzia, broń, materiały wybuchowe czy trujące substancje, mające na celu unicestwienie czy odstraszenie Jerry'ego. Jednakże sposoby Jerry'ego na dokuczenie Tomowi okazują się dużo bardziej okrutne, aczkolwiek udane, np. wbicie w ziemię przez wycięte drzewo, zamykanie palców w oknie, podpalanie ogona, uderzenie maczugą czy przecięcie na pół.
Bohaterowie[]
Główni[]
- Tom – szaroniebieski, zarozumiały kot. Wszelkimi sposobami chce złapać Jerry'ego. Mimo że stara się ze wszystkich sił, rzadko mu się to udaje (i jedynie na krótki czas). Zawsze, gdy próbuje go złapać, wpada w problemy, lecz w ogóle się tym nie przejmuje. Czasami jednoczy siły z Jerrym, gdy im obu grozi niebezpieczeństwo. Czasami również – w wyniku wyrzutów sumienia – stara się go wyciągnąć z kłopotów. Z wyjątkiem ciągłych gonitw za Jerrym lubi spać, jeść i podrywać ładne kotki.
- Jerry – mysz, która życie spędza ucieczką przed Tomem. Prawie zawsze udaje mu się uciec do dziury. Za każdym razem robi Tomowi na złość. W ogóle jednak nie przydarza mu się nic złego. Gdy akcja bajki rozgrywa się w Paryżu, Jerry staje się kapitanem "Myszkieterów".
Poboczni[]
- Spike – pies, często skonfliktowany z Tomem. Na początku mieszkał w domu, jednak został wyrzucony w odcinku "Kłopoty z psem" za zrobienie bałaganu. W niektórych odcinkach pomaga Jerry'emu. Jest największym wrogiem Toma, który woli go omijać szerokim łukiem, zaś, gdy Spike jest bezbronny, Tom lubi się nad nim znęcać.
- Tyke – szczeniak, syn Spike'a. Silnie związany emocjonalnie z ojcem, który często rusza mu na ratunek.
- Mamcia Dwa Buty (era Williama Hanny i Josepha Barbery 1940–1952 rok) – stara, otyła gosposia, przez którą Tom często zostaje wyrzucony z domu za wyrządzanie w nim szkód. Prawie w ogóle nie widać jej twarzy. Prawdopodobnie jest Murzynką.
- Butch – czarny kot. W większości odcinków jest rywalem Toma, ale w niektórych przyjacielem. Często rywalizuje z nim o względy białej kotki Toodles i wtedy wygrywa. W większości odcinków jest bezpańskim kotem.
- Toodles – biała kotka, w której podkochują się Tom i Butch.
- Nibbles (później znany jako Tuffy, ale w Polsce dzięki kasecie VHS "Tom i Jerry - Najsłynniejsze potyczki", bo w odcinku "Mała sierotka" okazało się, że wg dubbingu nazywa się "Kąseczek") – szara mysia sierota płci męskiej, którą przygarnął Jerry. Nosi pieluchę i jest ciągle głodny.
- Kwaczek – kaczorek, najczęstsza, obok Jerry'ego, ofiara Toma, którą Tom chce zjeść. W większości odcinków przyjaźni się z Jerrym.
- Joan i George (era Williama Hanny i Josepha Barbery 1954–1958 rok) – właściciele Toma. Są dobrym małżeństwem.
- Dziecko – syn Joan i George'a. Bardzo lubi uciekać, gdy opiekunka rozmawia przez telefon.
- Jeannie – opiekunka do dzieci. Najczęściej się opiekuje synem Joan i George'a. Zawsze w czasie opieki rozmawia przez telefon i przeważnie nie zauważa braku dziecka.
- Pan Toma (era Gene Deitcha 1960–1962 rok) – gruby, łysy właściciel Toma. Choleryk, często krzywdzi Toma.
Historia[]
- Era Hanny i Barbery (1940–1958)
Produkcja pochodzi z wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer i została wymyślona przez dwóch twórców: William Hanna i Joseph Barbera. Po odrzuceniu pomysłu na film o psie i lisie stworzyli postacie kota i myszy. Pierwszy odcinek nosił tytuł Eksmisja i miał premierę 10 lutego 1940 r. Tom miał mieć na imię Jasper i miał być wyliniały, a z kolei Jerry miał nosić imię Jinx, miał być chudszy i nie tak sympatyczny jak potem. Krótkometrażowe filmy zostały docenione przez Akademię Filmową. W roku 1958 twórcy rozwiązali umowę z MGM.
- Era Gene Deitch (1960–1962)
W roku 1960 MGM podjął decyzję o nakręceniu nowych odcinków Toma i Jerry'ego. Tym razem reżyserem animacji był Gene Deitch, a producentem William L. Snyder. Animacja i muzyka była podobna do niektórych seriali animowanych z krajów byłego Bloku Wschodniego. Doszła też nowa postać, czyli Pan Toma. Przez dwa lata nakręcono 13 nowych filmów z bohaterami.
- Era Chucka Jonesa (1963–1967)
Po wygaśnięciu kontraktu wytwórnia zwróciła się do amerykańskiego reżysera Chucka Jonesa, który pracował w Warner Bros. Był znany z takich kreskówek jak np. Struś Pędziwiatr i umieszczanego weń czarnego humoru. Jones posiadał też własne studio animacji, Sib Tower 12 Productions, ze swoim partnerem Lesem Goldmanem. Razem zrobili 34 odcinki, które nie cieszyły się taką popularnością jak produkcje Hanny i Barbery.
- Odcinek specjalny (2005)
Ostatni zrealizowany odcinek kreskówki został wyreżyserowany głównie przez jednego z dawnych twórców – Josepha Barberę. Grafika była typowa dla współczesnych seriali animowanych. Warto dodać, że była to ostatnia produkcja tego twórcy.
Premiery w Polsce[]
Lektor TVP:
- TVP1 - 12 maja 1992 r.
- TV Lublin - 1996 r.
Dubbing:
- Canal+ - kwiecień 1995 r. (w ramach programu Diabelski Młyn)
- TVP2 - marzec 1998 r. (w ramach programu Hanna Barbera Polska)
- Cartoon Network - 2 września 1998 r.
- Boomerang - 5 czerwca 2005 r.
- TV Puls - 12 maja 2010 r.
Spis odcinków[]
N/o | Polski tytuł | Angielski tytuł |
---|---|---|
SERIA PIERWSZA (William Hanna i Joseph Barbera) | ||
001 | Eksmisja | Puss Gets the Boot |
002 | W wigilijną noc | The Night Before Christmas |
003 | Przekąska o północy | The Midnight Snack |
004 | Tchórzliwy kot | Fraidy Cat |
005 | Kłopoty z psem | Dog Trouble |
006 | Kocur i kotka | Puss ’n’ Toots |
007 | Kot kręglarz | The Bowling Alley Cat |
008 | Pierzasty przyjaciel | Fine Feathered Friend |
009 | Koty w opałach | Sufferin’ Cats |
010 | Samotna mysz | The Lonesome Mouse |
011 | Gry wojenne
(tytuł na kasetach VHS: "Porucznik Jerry Myszko") |
The Yankee Doodle Mouse |
012 | Kociątko | Baby Puss |
013 | Garnitur à la Szczęściarz Sam
(tytuł na kasetach VHS: "Kot jazzman") |
The Zoot Cat |
014 | Kot milioner | The Million Dollar Cat |
015 | Ochroniarz | The Bodyguard |
016 | W psiej skórze | Puttin’ on the Dog |
017 | Mysie kłopoty | Mouse Trouble |
018 | Obiad dla trojga | The Mouse Comes to Dinner |
019 | Mysz na Manhattanie | Mouse in Manhattan |
020 | Sam na sam
(tytuł na kasetach VHS: "Rozgrywka dla dwojga") |
Tee for Two |
021 | Kochliwy ptaszek | Flirty Birdy |
022 | Prosimy o ciszę | Quiet Please! |
023 | Zakochany Tom | Springtime for Thomas |
024 | Podrzutek | The Milky Waif |
025 | Kto pod kim dołki kopie | Trap Happy |
026 | Pieśń miłości
(tytuł na kasetach VHS: "Serenada wojownika") |
Solid Serenade |
027 | Kocie wędkowanie | Cat Fishin’ |
028 | Kumpel na pół etatu | Part Time Pal |
029 | Koncert na cztery łapki
(tytuł na kasetach VHS: "Koci koncert") |
The Cat Concerto |
030 | Doktor Jekyll i Mister Mysz
(tytuł na kasetach VHS: "Doktor Jekyll i pan Mysz") |
Dr. Jekyll and Mr. Mouse |
031 | Uroki morskiej kąpieli | Salt Water Tabby |
032 | Mysz w domu | A Mouse in the House |
033 | Niewidzialna mysz | The Invisible Mouse |
034 | Jak pokrzyżować kotu plany | Kitty Foiled |
035 | Zawieszenie broni | The Truce Hurts |
036 | Mechaniczny kot | Old Rockin’ Chair Tom |
037 | Profesor Tom | Professor Tom |
038 | Mysie porządki | Mouse Cleaning |
039 | Nakrapiany kocur | Polka-Dot Puss |
040 | Mała sierotka | The Little Orphan |
041 | Wykluwający się problem | Hatch Up Your Troubles |
042 | Niebiański kot | Heavenly Puss |
043 | Podwodna mysz | The Cat and the Mermouse |
044 | Kochany psiak | Love That Pup |
045 | Pamiętnik Jerry’ego | Jerry’s Diary |
046 | Kumple od tenisa | Tennis Chumps |
047 | Kaczątko | Little Quacker |
048 | Sobotni wieczór | Saturday Evening Puss |
049 | Jerry i lew | Jerry and the Lion |
050 | Niebezpieczne zabawy | Safety Second |
051 | Tom i Jerry w hollywoodzkiej muszli koncertowej | Tom and Jerry in the Hollywood Bowl |
052 | Kto wrobił Toma? | The Framed Cat |
053 | Koci bilard | Cue Ball Cat |
054 | Tom Teksańczyk | Texas Tom |
055 | Kot kasanowa | Casanova Cat |
056 | Jerry i złota rybka | Jerry and the Goldfish |
057 | Kuzynka Jerry’ego | Jerry’s Cousin |
058 | Tom śpioch | Sleepy-Time Tom |
059 | Trzynastego w piątek | His Mouse Friday |
060 | Szczenięca przepierka | Slicked-up Pup |
061 | Amnezja | Nit-Witty Kitty |
062 | Poobiednia drzemka | Cat Napping |
063 | Latający kot | The Flying Cat |
064 | Kaczy doktor | The Duck Doctor |
065 | Dwaj myszkieterowie | The Two Mouseketeers |
066 | Kot uwodziciel | Smitten Kitten |
067 | Nieznośne trojaczki | Triplet Trouble |
068 | Mały zbieg | Little Runaway |
069 | Kto chodzi na smyczy? | Fit to Be Tied |
070 | Automatyczny kot | Push-Button Kitty |
071 | Kot pokładowy | Cruise Cat |
072 | Psia buda | The Dog House |
073 | Zaginiona mysz | The Missing Mouse |
074 | Jerry i Jumbo | Jerry and Jumbo |
075 | Mysi walc | Johann Mouse |
076 | Szczenięcy trening | That’s My Pup! |
077 | Kaczorek | Just Ducky |
078 | Dwóch małych Indian | Two Little Indians |
079 | Życie z Tomem | Life with Tom |
080 | Przygoda szczeniaka | Puppy Tale |
081 | Kot na Dzikim Zachodzie | Posse Cat |
082 | Szczenięca czkawka | Hic-cup Pup |
083 | Mysia edukacja | Little School Mouse |
084 | Mały Butch | Baby Butch |
085 | Lodowisko | Mice Follies |
086 | Mysz Neapolitańska | Neapolitan Mouse |
087 | Załamane kaczątko | Downhearted Duckling |
088 | Kłopoty ze zwierzętami | Pet Peeve |
089 | Trafiony, koteczku | Touché, Pussy Cat! |
090 | O kaczuszce, która chciała lecieć na południe | Southbound Duckling |
091 | Psiak na pikniku | Pup on a Picnic |
092 | Mysz na sprzedaż | Mouse for Sale |
093 | Specjalnie dla Jerry'ego | Designs on Jerry |
094 | Zalotnicy | Tom and Chérie |
095 | Łebski kot | Smarty Cat |
096 | Wujaszek Pecos | Pecos Pest |
097 | Kacza mama | That’s My Mommy |
098 | Latająca wiedźma | The Flying Sorceress |
099 | Jerry i jajko | The Egg and Jerry |
100 | Pogromcy bobasa | Busy Buddies |
101 | Tom na plaży dla kulturystów | Muscle Beach Tom |
102 | Roztańczony miś | Downbeat Bear |
103 | Smutny koci Blues | Blue Cat Blues |
104 | Afera z Barbecue | Barbecue Brawl |
105 | Najwyższe punkty z hałasami | Tops with Pops |
106 | Tchórzliwy kotek | Timid Tabby |
107 | Karmienie dzieciaczka | Feedin’ the Kiddie |
108 | Mysi toreador | Mucho Mouse |
109 | Pechowe zdjęcie | Tom’s Photo Finish |
110 | Wesołego kaczątka | Happy Go Ducky |
111 | Królewska kociodrzemka | Royal Cat Nap |
112 | Niewidzialny kaczor | The Vanishing Duck |
113 | Robin Hood | Robin Hoodwinked |
114 | Opiekunki do dziecka | Tot Watchers |
SERIA DRUGA (Gene Deitch) | ||
115 | Kocia zamiana | Switchin’ Kitten |
116 | Puch i wycieczka / Wyprawa na ryby | Down and Outing |
117 | Udawać Greka | It’s Greek to Meow! |
118 | Gra warta świeczki | High Steaks |
119 | Mysz w kosmosie | Mouse Into Space |
120 | Super ptaszek | Landing Stripling |
121 | Wycieczka na wyspę | Calypso Cat |
122 | Dicky Moe | Dicky Moe |
123 | Zestaw do kreskówek Toma i Jerry'ego | The Tom and Jerry Cartoon Kit |
124 | Najszybsza pułapka | Tall in the Trap |
125 | Nieudane Safari | Sorry Safari |
126 | Nie ma to jak przyjaciel | Buddies... Thicker Than Water |
127 | Tom i Jerry w operze Carmen | Carmen Get It! |
SERIA TRZECIA (Chuck Jones) | ||
128 | Mysz w wieżowcu | Pent-house Mouse |
129 | Kotek i myszka w jednym stali domku | The Cat Above and The Mouse Below |
130 | Czy ta myszka była u doktora? | Is There a Doctor in the Mouse? |
131 | Wiele hałasu o mysz | Much Ado About Mousing |
132 | Samotnemu zimno i źle | Snowbody Loves Me |
133 | Bezlitosny Jerry | The Unshrinkable Jerry Mouse |
134 | Ach, słodki mysi życiorys | Ah, Sweet Mouse-story of Life |
135 | Atomowy Tom | Tom-ic Energy |
136 | Czarny dzień kota | Bad Day at Cat Rock |
137 | Braterska pomoc | The Brothers Carry-Mouse Off |
138 | Nawiedzona mysz | Haunted Mouse |
139 | Szaleję na punkcie Jerry’ego | I’m Just Wild About Jerry |
140 | W kociej niewoli | Of Feline Bondage |
141 | Rok myszy | The Year of the Mouse |
142 | Kocie zmartwienie | The Cat’s Me-ouch |
143 | Uwielbiam pojedynki | Duel Personality |
144 | Czy to Jerry? Czy nie Jerry? | Jerry, Jerry, Quite Contrary |
145 | Przygoda w cyrku | Jerry-Go-Round |
146 | Dowód miłości | Love Me, Love My Mouse |
147 | Kocur na statku | Puss ’n’ Boats |
148 | Apetyt na filet z rybki | Filet Meow |
149 | Poranna myszka | Matinee Mouse |
150 | Wstrętny bałwan | The A-Tom-inable Snowman |
151 | Zapędzony w koci róg | Catty-Cornered |
152 | Kot i jego sobowtór | Cat and Dupli-cat |
153 | Kot w Układzie Słonecznym | O-Solar Meow |
154 | Reakcja niekontrolowana albo niebezpieczne popołudniowe zabawy | Guided Mouse-ille or.... Science on a Wet Afternoon |
155 | Jerry Rockandrollowiec | Rock ’n’ Rodent |
156 | Koci połów | Cannery Rodent |
157 | Superagent mysz | The Mouse from H.U.N.G.E.R. |
158 | Surfujący kot | Surf-Bored Cat |
159 | Kot filmowiec | Shutter Bugged Cat |
160 | Postęp to automatyzacja | Advance and Be Mechanized |
161 | Sposób na złe sny | Purr-Chance to Dream |
ODCINEK SPECJALNY (Joseph Barbera) | ||
S01 | Kot rezydencjalny | The Mansion Cat |
S02 | The Karate Guard | |
Oscary[]
Kreskówki, które otrzymały Oscary:
- Gry wojenne (1943)
- Mysie kłopoty (1944)
- Proszę o ciszę (1945)
- Koncert na cztery łapki (1946)
- Mała sierotka (1948)
- Dwaj myszkieterzy (1951)
- Johann Mouse (1952)
Seriale animowane[]
- Tom i Jerry (ang. Tom and Jerry, 1965-1972, kompilacja klasycznych kreskówek Hanny i Barbery),
- Tom i Jerry (ang. The Tom and Jerry Show, 1975-1977),
- Nowe przygody Toma i Jerry'ego (ang. The Tom and Jerry Comedy Show, 1979-1982),
- Szczenięce lata Toma i Jerry'ego (ang. Tom & Jerry Kids Show, 1990-1994),
- Całkiem nowe przygody Toma i Jerry'ego (ang. Tom & Jerry Tales, 2006-2008)
- Tom i Jerry Show (2014)
Filmy pełnometrażowe[]
- Tom i Jerry: Wielka ucieczka (ang. Tom & Jerry: The Movie, 1992) - polska premiera: 1993 (kino, stary dubbing), 28 czerwca 2002 (DVD, nowy dubbing)
- Tom i Jerry: Magiczny pierścień (ang. Tom & Jerry: The Magic Ring, 2002) - polska premiera: 10 maja 2002,
- Tom i Jerry: Misja na Marsa (ang. Tom and Jerry Blast Off to Mars, 2005) - polska premiera: 13 maja 2005,
- Tom i Jerry: Szybcy i Kudłaci (ang. Tom and Jerry: Fast and Furry, 2005) - polska premiera: 14 listopada 2005,
- Tom i Jerry: Piraci i Kudłaci (ang. Tom and Jerry: Shiver Me Whiskers, 2006) - polska premiera: 6 listopada 2006,
- Tom i Jerry: Dziadek do orzechów (ang. Tom and Jerry: A Nutcracker Tale, 2007) - polska premiera: 16 listopada 2007,
- Tom i Jerry i Sherlock Holmes (ang. Tom and Jerry Meet Sherlock Holmes, 2010) - polska premiera: 27 sierpnia 2010,
- Tom i Jerry: Czarnoksiężnik z krainy Oz (ang. Tom and Jerry and the Wizard of Oz, 2011) - polska premiera: 16 września 2011,
- Tom i Jerry: Robin Hood i jego Księżna Mysz (ang. Tom and Jerry: Robin Hood and his Merry Mouse, 2012) - polska premiera: 5 października 2012.
- Tom i Jerry i magiczna fasola (ang. Tom and Jerry’s Giant Adventure, 2013) - polska premiera: 8 listopada 2013.
Wydania VHS i DVD w Polsce[]
- Tom i Jerry, cz. 1: Wiele hałasu o mysz (1998)
- Tom i Jerry, cz. 2: Kocie smutki (1998)
- Tom i Jerry: Szalone myszki
- Tom i Jerry: Zabawa na całego
- Tom i Jerry: Zaginiona mysz!! (1999)
- Tom i Jerry: Kocie zaloty (1999)
- Tom i Jerry: Najsłynniejsze potyczki (premiera 23 lutego 2001)
- Kolekcja Tom i Jerry: Szalone kreskówki/Najzabawniejsze przygody - 12 płyt DVD zawierających kompletną serię kreskówek z Tomem i Jerrym (1940-1967) - premiera DVD: 14 maja 2004 r. (cz. 1-4), 3 listopada 2004 r. (cz. 5-8)
- Tom i Jerry: Halloween (premiera 22 listopada 2004)
- Tom i Jerry: Świąteczne przygody (premiera 22 listopada 2004)
- Tom i Jerry: Kolekcja (2011)
- Tom i Jerry: Kocie zaloty (2012)
- Tom i Jerry: Brzydkie kaczątko (2012)
- Tom i Jerry: Słodki i słodszy (2012)
- Tom i Jerry: Psoty na koty (2012)
- Tom i Jerry: Dookoła świata (2012)
- Tom i Jerry: Cukierek albo psikus (2012)
- Tom i Jerry: Psikusy na śniegu (2012)
- Tom i Jerry: Pierwsze potyczki (2012)
Ciekawostki[]
- Cykl "Tom i Jerry" zajął 66. miejsce na portalu IGN.
Galeria[]
Zobacz też[]
![]() |
Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.
Zobacz oryginalny artykuł i autorów. |