Tom i Jerry

Ten artykuł dotyczy oryginału, stworzonego przez Williama Hannę i Josepha Barberę. Zobacz też: Tom i Jerry Show.

Tom i Jerry
Tom & Jerry
Gatunek serialu:	komedia familijna
Kraj produkcji:	Stany Zjednoczone
Oryginalny język:	angielski
Liczba odcinków:	161 + 2 specjalne
Liczba serii:	3
Produkcja
Produkcja:	Fred Quimby William Hanna Joseph Barbera William L. Snyder Chuck Jones i inni
Reżyseria:	William Hanna Joseph Barbera Gene Deitch Chuck Jones i inni
Muzyka:	Scott Bradley
Czas trwania odcinka:	7-8 min.
Emisja
Stacja telewizyjna:	Cartoon Network Boomerang Canal+
Kraj oryginalnej emisji:	Stany Zjednoczone
Lata emisji:	1998-2014 Cartoon Network 2005-2015 Boomerang
Data premiery:	10 lutego 1940
Status:	zakończony
Od lat:	b.o.
Statystyki
Przyznane nagrody:	7 Oscarów

Tom i Jerry (ang. Tom & Jerry, 1940–1967) – seria animowanych filmów krótkometrażowych stworzonych przez Williama Hannę, Josepha Barberę (twórców m.in. Psa Huckleberry, Misia Yogi i Flintstonów) oraz studia MGM Cartoons, Rembrandt Films oraz MGM Animations, emitowane na kanale Cartoon Network od 1992 roku (w Polsce od 7 kwietnia 1999). Emisja w USA zakończyła się w 2017 roku.

Tło fabularne

Akcja serii przedstawia potyczki pomiędzy dwoma postaciami, które pozostają w konflikcie ze sobą – udomowionym kotem o imieniu Tom oraz myszą o imieniu Jerry. W myśl frazeologizmu "bawić się jak kot z myszą", pomiędzy głównymi bohaterami trwa ciągła rywalizacja o przewagę nad drugim bohaterem, wszędzie wprowadzając przy tym niesamowity chaos. Pomimo pozornej przewagi pod względem inteligencji, wyglądu i przemyślanych strategii, rzadko udaje mu się wygrać z Jerrym, który przewyższa Toma pod kątem przebiegłości czy roztropności. Także poprzez towarzyszące szczęście, myszy udaje się odnieść przewagę nad Tomem. Jednak są obecne nieliczne chwile, gdy główni bohaterowie okazują troskę o siebie nawzajem i przyjaźń, gdy np. Jerry znajduje się w poważnym niebezpieczeństwie. Potrafią również odłożyć rywalizację na bok, aby osiągnąć wspólny cel, taki jak zapewnienie bezpieczeństwa niemowlęciu.

Seria słynie z dość brutalnych gagów, jakie zastosowano w animacji. Na masową skalę są używane różnorakie narzędzia, bronie, materiały wybuchowe czy trujące substancje, mające na celu unicestwienie czy odstraszenie Jerry'ego. Tymczasem sposoby na dokuczenie Tomowi okazują się być dużo bardziej okrutniejsze, tudzież udane, np. wbicie w ziemię przez wycięte drzewo, zamykanie palców w oknie, podpalanie ogona, uderzenie maczugą czy przecięcie na pół.

Bohaterowie

Główni

• Tom – szaroniebieski, zarozumiały kot. Wszelkimi sposobami chce złapać Jerry'ego. Mimo że stara się ze wszystkich sił, rzadko mu się to udaje (i jedynie na krótki czas). Zawsze, gdy próbuje go złapać, wpada w problemy, lecz w ogóle się tym nie przejmuje. Czasami jednoczy siły z Jerrym, gdy im obu grozi niebezpieczeństwo. Czasami również – w wyniku wyrzutów sumienia – stara się go wyciągnąć z kłopotów. Z wyjątkiem ciągłych gonitw za Jerrym lubi spać, jeść i podrywać ładne kotki.
• Jerry – mysz, która życie spędza ucieczką przed Tomem. Prawie zawsze udaje mu się uciec do dziury. Za każdym razem robi Tomowi na złość. W ogóle jednak nie przydarza mu się nic złego. Gdy akcja bajki rozgrywa się w Paryżu, Jerry staje się kapitanem "Myszkieterów".

Poboczni

• Spike – pies, często skonfliktowany z Tomem. Na początku mieszkał w domu, jednak został wyrzucony w odcinku "Kłopoty z psem" za zrobienie bałaganu. W niektórych odcinkach pomaga Jerry'emu. Jest największym wrogiem Toma, który woli go omijać szerokim łukiem, zaś, gdy Spike jest bezbronny, Tom lubi się nad nim znęcać.
• Tyke – szczeniak, syn Spike'a. Silnie związany emocjonalnie z ojcem, który często rusza mu na ratunek.
• Mamcia Dwa Buty (era Williama Hanny i Josepha Barbery 1940–1952 rok) – stara, otyła gosposia, przez którą Tom często zostaje wyrzucony z domu za wyrządzanie w nim szkód. Prawie w ogóle nie widać jej twarzy. Prawdopodobnie jest Murzynką.
• Butch – czarny kot. W większości odcinków jest rywalem Toma, ale w niektórych przyjacielem. Często rywalizuje z nim o względy białej kotki Toodles i wtedy wygrywa. W większości odcinków jest bezpańskim kotem.
• Toodles – biała kotka, w której podkochują się Tom i Butch.
• Nibbles (później znany jako Tuffy, ale w Polsce dzięki kasecie VHS "Tom i Jerry - Najsłynniejsze potyczki", bo w odcinku "Mała sierotka" okazało się, że wg dubbingu nazywa się "Kąseczek") – szara mysia sierota płci męskiej, którą przygarnął Jerry. Nosi pieluchę i jest ciągle głodny.
• Kwaczek – kaczorek, najczęstsza, obok Jerry'ego, ofiara Toma, którą Tom chce zjeść. W większości odcinków przyjaźni się z Jerrym.
• Joan i George (era Williama Hanny i Josepha Barbery 1954–1958 rok) – właściciele Toma. Są dobrym małżeństwem.
• Dziecko – syn Joan i George'a. Bardzo lubi uciekać, gdy opiekunka rozmawia przez telefon.
• Jeannie – opiekunka do dzieci. Najczęściej się opiekuje synem Joan i George'a. Zawsze w czasie opieki rozmawia przez telefon i przeważnie nie zauważa braku dziecka.
• Pan Toma (era Gene Deitcha 1960–1962 rok) – gruby, łysy właściciel Toma. Choleryk, często krzywdzi Toma.

Historia

• Era Hanny i Barbery (1940–1958)

Produkcja pochodzi z wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer i została wymyślona przez dwóch twórców: William Hanna i Joseph Barbera. Po odrzuceniu pomysłu na film o psie i lisie stworzyli postacie kota i myszy. Pierwszy odcinek nosił tytuł Eksmisja i miał premierę 10 lutego 1940 r. Tom miał mieć na imię Jasper i miał być wyliniały, a z kolei Jerry miał nosić imię Jinx, miał być chudszy i nie tak sympatyczny jak potem. Krótkometrażowe filmy zostały docenione przez Akademię Filmową. W roku 1958 twórcy rozwiązali umowę z MGM.

• Era Gene Deitch (1960–1962)

W roku 1960 MGM podjął decyzję o nakręceniu nowych odcinków Toma i Jerry'ego. Tym razem reżyserem animacji był Gene Deitch, a producentem William L. Snyder. Animacja i muzyka była podobna do niektórych seriali animowanych z krajów byłego Bloku Wschodniego. Doszła też nowa postać, czyli Pan Toma. Przez dwa lata nakręcono 13 nowych filmów z bohaterami.

• Era Chucka Jonesa (1963–1967)

Po wygaśnięciu kontraktu wytwórnia zwróciła się do amerykańskiego reżysera Chucka Jonesa, który pracował w Warner Bros. Był znany z takich kreskówek jak np. Struś Pędziwiatr i umieszczanego weń czarnego humoru. Jones posiadał też własne studio animacji, Sib Tower 12 Productions, ze swoim partnerem Lesem Goldmanem. Razem zrobili 34 odcinki, które nie cieszyły się taką popularnością jak produkcje Hanny i Barbery.

• Odcinek specjalny (2005)

Ostatni zrealizowany odcinek kreskówki został wyreżyserowany głównie przez jednego z dawnych twórców – Josepha Barberę. Grafika była typowa dla współczesnych seriali animowanych. Warto dodać, że była to ostatnia produkcja tego twórcy.

Premiery w Polsce

Lektor TVP:

• TVP1 - 12 maja 1992 r.
• TV Lublin - 1996 r.

Dubbing:

• Canal+ - kwiecień 1995 r. (w ramach programu Diabelski Młyn)
• TVP2 - marzec 1998 r. (w ramach programu Hanna Barbera Polska)
• Cartoon Network - 2 września 1998 r.
• Boomerang - 5 czerwca 2005 r.
• TV Puls - 12 maja 2010 r.

Spis odcinków

N/o	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA PIERWSZA (William Hanna i Joseph Barbera)
001	Eksmisja	Puss Gets the Boot
002	W wigilijną noc	The Night Before Christmas
003	Przekąska o północy	The Midnight Snack
004	Tchórzliwy kot	Fraidy Cat
005	Kłopoty z psem	Dog Trouble
006	Kocur i kotka	Puss ’n’ Toots
007	Kot kręglarz	The Bowling Alley Cat
008	Pierzasty przyjaciel	Fine Feathered Friend
009	Koty w opałach	Sufferin’ Cats
010	Samotna mysz	The Lonesome Mouse
011	Gry wojenne (tytuł na kasetach VHS: "Porucznik Jerry Myszko")	The Yankee Doodle Mouse
012	Kociątko	Baby Puss
013	Garnitur à la Szczęściarz Sam (tytuł na kasetach VHS: "Kot jazzman")	The Zoot Cat
014	Kot milioner	The Million Dollar Cat
015	Ochroniarz	The Bodyguard
016	W psiej skórze	Puttin’ on the Dog
017	Mysie kłopoty	Mouse Trouble
018	Obiad dla trojga	The Mouse Comes to Dinner
019	Mysz na Manhattanie	Mouse in Manhattan
020	Sam na sam (tytuł na kasetach VHS: "Rozgrywka dla dwojga")	Tee for Two
021	Kochliwy ptaszek	Flirty Birdy
022	Prosimy o ciszę	Quiet Please!
023	Zakochany Tom	Springtime for Thomas
024	Podrzutek	The Milky Waif
025	Kto pod kim dołki kopie	Trap Happy
026	Pieśń miłości (tytuł na kasetach VHS: "Serenada wojownika")	Solid Serenade
027	Kocie wędkowanie	Cat Fishin’
028	Kumpel na pół etatu	Part Time Pal
029	Koncert na cztery łapki (tytuł na kasetach VHS: "Koci koncert")	The Cat Concerto
030	Doktor Jekyll i Mister Mysz (tytuł na kasetach VHS: "Doktor Jekyll i pan Mysz")	Dr. Jekyll and Mr. Mouse
031	Uroki morskiej kąpieli	Salt Water Tabby
032	Mysz w domu	A Mouse in the House
033	Niewidzialna mysz	The Invisible Mouse
034	Jak pokrzyżować kotu plany	Kitty Foiled
035	Zawieszenie broni	The Truce Hurts
036	Mechaniczny kot	Old Rockin’ Chair Tom
037	Profesor Tom	Professor Tom
038	Mysie porządki	Mouse Cleaning
039	Nakrapiany kocur	Polka-Dot Puss
040	Mała sierotka	The Little Orphan
041	Wykluwający się problem	Hatch Up Your Troubles
042	Niebiański kot	Heavenly Puss
043	Podwodna mysz	The Cat and the Mermouse
044	Kochany psiak	Love That Pup
045	Pamiętnik Jerry’ego	Jerry’s Diary
046	Kumple od tenisa	Tennis Chumps
047	Kaczątko	Little Quacker
048	Sobotni wieczór	Saturday Evening Puss
049	Jerry i lew	Jerry and the Lion
050	Niebezpieczne zabawy	Safety Second
051	Tom i Jerry w hollywoodzkiej muszli koncertowej	Tom and Jerry in the Hollywood Bowl
052	Kto wrobił Toma?	The Framed Cat
053	Koci bilard	Cue Ball Cat
054	Tom Teksańczyk	Texas Tom
055	Kot kasanowa	Casanova Cat
056	Jerry i złota rybka	Jerry and the Goldfish
057	Kuzynka Jerry’ego	Jerry’s Cousin
058	Tom śpioch	Sleepy-Time Tom
059	Trzynastego w piątek	His Mouse Friday
060	Szczenięca przepierka	Slicked-up Pup
061	Amnezja	Nit-Witty Kitty
062	Poobiednia drzemka	Cat Napping
063	Latający kot	The Flying Cat
064	Kaczy doktor	The Duck Doctor
065	Dwaj myszkieterowie	The Two Mouseketeers
066	Kot uwodziciel	Smitten Kitten
067	Nieznośne trojaczki	Triplet Trouble
068	Mały zbieg	Little Runaway
069	Kto chodzi na smyczy?	Fit to Be Tied
070	Automatyczny kot	Push-Button Kitty
071	Kot pokładowy	Cruise Cat
072	Psia buda	The Dog House
073	Zaginiona mysz	The Missing Mouse
074	Jerry i Jumbo	Jerry and Jumbo
075	Mysi walc	Johann Mouse
076	Szczenięcy trening	That’s My Pup!
077	Kaczorek	Just Ducky
078	Dwóch małych Indian	Two Little Indians
079	Życie z Tomem	Life with Tom
080	Przygoda szczeniaka	Puppy Tale
081	Kot na Dzikim Zachodzie	Posse Cat
082	Szczenięca czkawka	Hic-cup Pup
083	Mysia edukacja	Little School Mouse
084	Mały Butch	Baby Butch
085	Lodowisko	Mice Follies
086	Mysz Neapolitańska	Neapolitan Mouse
087	Załamane kaczątko	Downhearted Duckling
088	Kłopoty ze zwierzętami	Pet Peeve
089	Trafiony, koteczku	Touché, Pussy Cat!
090	O kaczuszce, która chciała lecieć na południe	Southbound Duckling
091	Psiak na pikniku	Pup on a Picnic
092	Mysz na sprzedaż	Mouse for Sale
093	Specjalnie dla Jerry'ego	Designs on Jerry
094	Zalotnicy	Tom and Chérie
095	Łebski kot	Smarty Cat
096	Wujaszek Pecos	Pecos Pest
097	Kacza mama	That’s My Mommy
098	Latająca wiedźma	The Flying Sorceress
099	Jerry i jajko	The Egg and Jerry
100	Pogromcy bobasa	Busy Buddies
101	Tom na plaży dla kulturystów	Muscle Beach Tom
102	Roztańczony miś	Downbeat Bear
103	Smutny koci Blues	Blue Cat Blues
104	Afera z Barbecue	Barbecue Brawl
105	Najwyższe punkty z hałasami	Tops with Pops
106	Tchórzliwy kotek	Timid Tabby
107	Karmienie dzieciaczka	Feedin’ the Kiddie
108	Mysi toreador	Mucho Mouse
109	Pechowe zdjęcie	Tom’s Photo Finish
110	Wesołego kaczątka	Happy Go Ducky
111	Królewska kociodrzemka	Royal Cat Nap
112	Niewidzialny kaczor	The Vanishing Duck
113	Robin Hood	Robin Hoodwinked
114	Opiekunki do dziecka	Tot Watchers
SERIA DRUGA (Gene Deitch)
115	Kocia zamiana	Switchin’ Kitten
116	Puch i wycieczka / Wyprawa na ryby	Down and Outing
117	Udawać Greka	It’s Greek to Meow!
118	Gra warta świeczki	High Steaks
119	Mysz w kosmosie	Mouse Into Space
120	Super ptaszek	Landing Stripling
121	Wycieczka na wyspę	Calypso Cat
122	Dicky Moe	Dicky Moe
123	Zestaw do kreskówek Toma i Jerry'ego	The Tom and Jerry Cartoon Kit
124	Najszybsza pułapka	Tall in the Trap
125	Nieudane Safari	Sorry Safari
126	Nie ma to jak przyjaciel	Buddies... Thicker Than Water
127	Tom i Jerry w operze Carmen	Carmen Get It!
SERIA TRZECIA (Chuck Jones)
128	Mysz w wieżowcu	Pent-house Mouse
129	Kotek i myszka w jednym stali domku	The Cat Above and The Mouse Below
130	Czy ta myszka była u doktora	Is There a Doctor in the Mouse?
131	Wiele hałasu o mysz	Much Ado About Mousing
132	Samotnemu zimno i źle	Snowbody Loves Me
133	Bezlitosny Jerry	The Unshrinkable Jerry Mouse
134	Ah, słodki mysi życiorys	Ah, Sweet Mouse-story of Life
135	Atomowy Tom	Tom-ic Energy
136	Czarny dzień kota	Bad Day at Cat Rock
137	Braterska pomoc	The Brothers Carry-Mouse Off
138	Nawiedzona mysz	Haunted Mouse
139	Szaleję na punkcie Jerry’ego	I’m Just Wild About Jerry
140	W kociej niewoli	Of Feline Bondage
141	Rok myszy	The Year of the Mouse
142	Kocie zmartwienie	The Cat’s Me-ouch
143	Uwielbiam pojedynki	Duel Personality
144	Czy to Jerry? Czy nie Jerry?	Jerry, Jerry, Quite Contrary
145	Przygoda w cyrku	Jerry-Go-Round
146	Dowód miłości	Love Me, Love My Mouse
147	Kocur na statku	Puss ’n’ Boats
148	Apetyt na filet z rybki	Filet Meow
149	Poranna myszka	Matinee Mouse
150	Wstrętny bałwan	The A-Tom-inable Snowman
151	Zapędzony w koci róg	Catty-Cornered
152	Kot i jego sobowtór	Cat and Dupli-cat
153	Kot w Układzie Słonecznym	O-Solar Meow
154	Reakcja niekontrolowana albo niebezpieczne popołudniowe zabawy	Guided Mouse-ille or.... Science on a Wet Afternoon
155	Jerry Rockandrollowiec	Rock ’n’ Rodent
156	Koci połów	Cannery Rodent
157	Superagent mysz	The Mouse from H.U.N.G.E.R.
158	Serfujący kot	Surf-Bored Cat
159	Kot filmowiec	Shutter Bugged Cat
160	Postęp to automatyzacja	Advance and Be Mechanized
161	Sposób na złe sny	Purr-Chance to Dream
ODCINEK SPECJALNY (Joseph Barbera)
S01	Kot rezydencjalny	The Mansion Cat
S02		The Karate Guard

Oscary

Kreskówki, które otrzymały Oscary:

• Gry wojenne (1943)
• Mysie kłopoty (1944)
• Proszę o ciszę (1945)
• Koncert na cztery łapki (1946)
• Mała sierotka (1948)
• Dwaj myszkieterzy (1951)
• Johann Mouse (1952)

Seriale animowane

• Tom i Jerry (ang. Tom and Jerry, 1965-1972, kompilacja klasycznych kreskówek Hanny i Barbery),
• Tom i Jerry (ang. The Tom and Jerry Show, 1975-1977),
• Nowe przygody Toma i Jerry'ego (ang. The Tom and Jerry Comedy Show, 1979-1982),
• Szczenięce lata Toma i Jerry'ego (ang. Tom & Jerry Kids Show, 1990-1994),
• Całkiem nowe przygody Toma i Jerry'ego (ang. Tom & Jerry Tales, 2006-2008)
• Tom i Jerry Show (2014)

Filmy pełnometrażowe

• Tom i Jerry: Wielka ucieczka (ang. Tom & Jerry: The Movie, 1992) - polska premiera: 1993 (kino, stary dubbing), 28 czerwca 2002 (DVD, nowy dubbing)
• Tom i Jerry: Magiczny pierścień (ang. Tom & Jerry: The Magic Ring, 2002) - polska premiera: 10 maja 2002,
• Tom i Jerry: Misja na Marsa (ang. Tom and Jerry Blast Off to Mars, 2005) - polska premiera: 13 maja 2005,
• Tom i Jerry: Szybcy i Kudłaci (ang. Tom and Jerry: Fast and Furry, 2005) - polska premiera: 14 listopada 2005,
• Tom i Jerry: Piraci i Kudłaci (ang. Tom and Jerry: Shiver Me Whiskers, 2006) - polska premiera: 6 listopada 2006,
• Tom i Jerry: Dziadek do orzechów (ang. Tom and Jerry: A Nutcracker Tale, 2007) - polska premiera: 16 listopada 2007,
• Tom i Jerry i Sherlock Holmes (ang. Tom and Jerry Meet Sherlock Holmes, 2010) - polska premiera: 27 sierpnia 2010,
• Tom i Jerry: Czarnoksiężnik z krainy Oz (ang. Tom and Jerry and the Wizard of Oz, 2011) - polska premiera: 16 września 2011,
• Tom i Jerry: Robin Hood i jego Księżna Mysz (ang. Tom and Jerry: Robin Hood and his Merry Mouse, 2012) - polska premiera: 5 października 2012.
• Tom i Jerry i magiczna fasola (ang. Tom and Jerry’s Giant Adventure, 2013) - polska premiera: 8 listopada 2013.

Wydania VHS i DVD w Polsce

• Tom i Jerry, cz. 1: Wiele hałasu o mysz (1998)
• Tom i Jerry, cz. 2: Kocie smutki (1998)
• Tom i Jerry: Szalone myszki
• Tom i Jerry: Zabawa na całego
• Tom i Jerry: Zaginiona mysz!! (1999)
• Tom i Jerry: Kocie zaloty (1999)
• Tom i Jerry: Najsłynniejsze potyczki (premiera 23 lutego 2001)
• Kolekcja Tom i Jerry: Szalone kreskówki/Najzabawniejsze przygody - 12 płyt DVD zawierających kompletną serię kreskówek z Tomem i Jerrym (1940-1967) - premiera DVD: 14 maja 2004 r. (cz. 1-4), 3 listopada 2004 r. (cz. 5-8)
• Tom i Jerry: Halloween (premiera 22 listopada 2004)
• Tom i Jerry: Świąteczne przygody (premiera 22 listopada 2004)
• Tom i Jerry: Kolekcja (2011)
• Tom i Jerry: Kocie zaloty (2012)
• Tom i Jerry: Brzydkie kaczątko (2012)
• Tom i Jerry: Słodki i słodszy (2012)
• Tom i Jerry: Psoty na koty (2012)
• Tom i Jerry: Dookoła świata (2012)
• Tom i Jerry: Cukierek albo psikus (2012)
• Tom i Jerry: Psikusy na śniegu (2012)
• Tom i Jerry: Pierwsze potyczki (2012)

Ciekawostki

• Cykl "Tom i Jerry" zajął 66. miejsce na portalu IGN.

Galeria

Dodaj obraz do galerii

Zobacz też

• Tom i Jerry Show